Tokom covid19 pandemije u SAD je zabeležena serija slučajeva mlađih osoba uglavnom muškog pola koji su imali blage ili umereno teške simptome covid 19 infekcije, a koji su dobili infarkt mozga(moždani udar uzrokovan zapušenjem krvnog suda ili krvnih sudova mozga). Istraživanje holandskih naučnika je pokazala da oko 30% pacijenata hospitalizovanih u jedinicama intenzivne nege zbog covid 19 infekcije imaju povećano stvaranje trombova u organizmu. Ovo su pokazale i autopsije pacijenata preminulih od covid 19 infekcije, dokazujući postojanje tromboembolija pluća što može objasniti povećanje D dimera u krvi pacijenata obolelih od covid 19.
Da bi došlo do stvaranja tromba u krvnom sudu moraju se poklopiti tri uslova: promena u zidu krvnog suda, promena u toku krvi i promena u sastavu krvi.
Postoje dokazi da covid 19 virus napada endotelne ćelije krvnih sudova (ćelije koje se nalaze u unutrašnjosti krvnih sudova) dovodeći do oštećenja zida krvnog suda odnosno mikrovaskularnih oštećenja, čime se ispunjava prvi uslov za stvaranje tromba. Ukoliko osoba ima promenu u sastavu krvi povećane masnoće, povišen šećer, urođenu trombofiliju i/ili promenu u toku krvi koja može biti uzrokovana srčanom aritmijom, oštećenjem srčanih zalistaka, postoji ogromna verovatnoća za neku od teških tromboembolijskih komplikacija kao što su infarkt mozga, infarkt srca ili tromboembolija pluća ili fatalne komplikacije kao što je diseminovana intravaskularna koagulacija tzv. DIK.
Takođe je primećeno da je angiotenzin-konvertujući enzim 2 povezan sa ulaskom virusa covid 19 u ćelije srčanog mišića dovodeći do njihovog odumiranja i posledično do srčane slabosti tj. kardiomiopatije. Međutim teška kardiotoksičnost viđena u teškoj fazi bolesti najverovatnije biva uzrokovana citokinskom burom tzv.takotsubo efekatom.
Kao preporuku voditi računa o ovome u lečenju pacijenata sa covid 19, kao i pacijente sa ovim simptomima testirati na covid 19, uz preporuku uvođenja antikoagulantne terapije.
Dr sc med Gorica Đokić
Spec. neurologije
Neurogoga 